Εργαστήρι παλιάς μουσικής

Εργαστήρι παλιάς μουσικής (σάζι, viela de roda, κρουστά, φλάουτο, γυναικείες φωνές, ανδρική φωνή)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ:

Αναγν. Κωδικοσ:

aga_tape_T377

Ημερομηνία:

3.8.1989

ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

32’07”

ΤΟΠΟΣ:

Ναός Αγ. Φραγκίσκου – Ρέθυμνο

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ:

Διάφοροι

ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Εργαστήρι παλιάς μουσικής (σάζι, viela de roda, κρουστά, φλάουτο, γυναικείες φωνές, ανδρική φωνή)

ΓΛΩΣΣΑ:

ΑΔΕΙΑ:

ΤΥΠΟΣ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

ΤΑΡΕ

ΘΕΣΗ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

Εργαστήριο ΘΕΚΙΜΣ

ΤΥΠΟΣ:

Εκδήλωση

περιγραφη

Ηχογραφήσεις από το πρώτο μέρος της συναυλίας του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής, που πραγματοποιήθηκε στις 3 Αυγούστου του 1989 στο Ναό του Αγ. Φραγκίσκου στο Ρέθυμνο (πηγή: αρχείο Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής), στο πλαίσιο των εορτασμών για την αδελφοποίηση του Ρεθύμνου με την ιταλική πόλη Castenaso (Καστενάζο) (πηγή: ηλεκτρονική αλληλογραφία Ν. Κοκολάκη με Φαίνη Νούσια 24-5-2023), που υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 1987 (πηγή – επίσκεψη 25-5-2023: https://comune.castenaso.bo.it/it-it/vivere-il-comune/rubriche/gemellaggi-2215-1-0ff2437ef93c823f78d47da5b388d5de). Εκτός από τις ηχογραφήσεις του aga_tape_T377, το πρώτο μέρος της συναυλίας περιελάμβανε και τις επιπλέον ηχογραφήσεις από το aga_tape_T104 καθώς και μία ομιλία του Γ.Κωνστάντζου (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου), το Beata viscera (Montpellier Codex) (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου), το Alle psalite cum luya (Montpellier Codex) (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου), μία ομιλία του Γ.Κωνστάντζου (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου) μετά από αυτό (πηγή: ηλεκτρονική αλληλογραφία Ν. Κοκολάκη με Φ. Νούσια 28-05-2023). Στο πρώτο μέρος της συναυλίας παρουσιάζεται μεσαιωνικό ρεπερτόριο κυρίως από την Ισπανία (σε διάφορες διαλέκτους) και την Κεντρική Ευρώπη (στα λατινικά) και περιλαμβάνει τα παρακάτω κομμάτια με τη σειρά:

Α΄ μέρος:

Cuncti simus concanentes
El cant de la Sibilla
Cantiga 100: Santa María, Strela do día
Cantiga 139: Maravillosos e pïadosos e mui fremosos miragres faz
Cantiga 37 (οργανικό)
Stella splendens
Cantiga 25 (οργανικό)
Los set goyts
Cantiga 7: Santa María amar devemos
Cantiga 166: Como póden per sas culpas
CB 52: Nomen a Sollempnibus
CB 16: Michi confer venditor
CB 200: Bache, Bene Venies
CB 196: In Taberna Quando Sumus
CB 179: Tempus est iocundum
Beata viscera (Montpellier Codex) (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου)
Alle psalite cum luya (Montpellier Codex) (δεν περιέχεται στις ταινίες του Αρχείου)
Epithalamium (aga_tape_104_13 και aga_tape_104_14)
Vasilissa ergo gaude (aga_tape_104_15)

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας παρουσιάζεται αναγεννησιακό ρεπερτόριο που περιλαμβάνει τα υπόλοιπα κομμάτια του aga_tape_T104, κάποια του Φραγκίσκου Λεονταρίτη (όπως αναφέρεται στη συνέντευξη στο aga_tape_T104 αλλά δεν περιέχονται στις ταινίες του Αρχείου), καθώς και άλλα κομμάτια. Αυτά τα κομμάτια βρίσκονται στο Αρχείο του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής, όμως η ηχογράφηση είναι φθαρμένη και συνεπώς δε μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα προς το παρόν (31-5-2023). Τα ηχητικά τεκμήρια του aga_tape_T377 συμπίπτουν εν μέρει με αυτά του aga_tape_T104 , ενώ ηχογραφήσεις από συναυλία του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής στο Ρέθυμνο για άλλες περιστάσεις συμπεριλαμβάνονται στα aga_tape_T378, aga_tape_T403, και aga_tape_T404.

Τα όργανα του Εργαστηρίου είναι όργανα εποχής (αυθεντικά ή αυθεντικά αντίγραφα από μουσεία – πηγή: τηλεφωνική συνέντευξη Ν. Κοκολάκη με κ. Γ. Κωνστάντζο 8-5-2023) και φωνές. Οι ενορχηστρώσεις έγιναν από το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής. Στις ηχογραφήσεις του aga_tape_T377 δεν υπάρχουν οι ομιλίες του Γ. Κωνστάντζου. Έλαβαν μέρος οι παρακάτω μουσικοί (πηγή: ηλεκτρονική αλληλογραφία Ν. Κοκολάκη με Φαίνη Νούσια 24-5-2023) που παίζουν εκ περιτροπής ή όλοι μαζί στα κομμάτια: Μυρσίνη Καραμιχάλη: τραγούδι (σοπράνο), Εφη Μηνακούλη: τραγούδι (μέτζο σοπράνο), αναγεννησιακό λαούτο, φλάουτο, Γιάννης Παπακωνσταντίνου: τραγούδι (άλτο), Κίμων Βασιλόπουλος: τραγούδι (τενόρος), κρουστά, Σταυρος Μπερής: τραγούδι (τενόρος), λαούτο, ούτι, Γιωργος Κωνστάντζος: τραγούδι (βαρύτονος), βιέλα με μανιβέλα (Hurdy Gurdy),, κρουστά, Παναγιώτης Τσουκνίδας: τραγούδι (βαρύτονος), βιέλα με μανιβέλα (Hurdy Gurdy),, κρουστά, Αρτεμις Σακελαριάδη: φλάουτα, τραγούδι, Πέτρος Ταμπούρης: ψαλτήρι, ούτι, σάζι, Barbara Sauter: φίντελ, Αγγελος Ρεπαπής: βιόλα ντα γκάμπα (dessus), Δημήτρης Λιωνής: οργανέτο, τσέμπαλο, τραγούδι, κρουστά. Στην παρούσα συναυλία, όπως και σε όλες τις συναυλίες του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής από τον Ιούλιο έως το Δεκέμβριο του 1989, η Μ. Καραμιχάλη αντικαθιστούσε εκτάκτως τη Φ. Νούσια στη φωνή της σοπράνο (πηγή: ηλ. αλληλογραφια Ν. Κοκολάκη με Φ. Νούσια 27-05-2023). Παρακάτω παρατίθεται αυτούσιο βιογραφικό του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής καθώς και μία λίστα με τα μέλη και τους μόνιμους συνεργάτες του (πηγή: ηλεκτρονική αλληλογραφία Ν. Κοκολάκη με τη Φαίνη Νούσια 25-5-2023).

Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής

Ιδρύθηκε το 1980 από τους Γιώργο Κωνστάντζο (Βαρύτονο, Μουσικό Ερευνητή) Δημήτρη Λιωνή (Συνθέτη, Μουσικό Ερευνητή, Οργανίστα), Στέφανο Γιάννου (Λαουτίστα), Brian Prescott-Decie (Φλαουτίστα) με το όνομα ‘’Αθηναϊκό Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής’’. Αργότερα νέα στελέχη προστέθηκαν στον αρχικό αυτό πυρήνα και το 1982 πήρε την τελική του μορφή και όνομα. Σκοπός του η έρευνα, μελέτη και παρουσίαση στον ελληνικό χώρο της σχεδόν άγνωστης έως τότε Ευρωπαϊκής Μουσικής, από τις πρώτες Σταυροφορίες μέχρι και την εποχή του Μπαρόκ και, παράλληλα, η έρευνα, μελέτη και παρουσίαση της Ελληνικής Μουσικής Δημιουργίας, από την αρχαιότητα μέχρι και την εποχή του ουμανισμού και ρομαντισμού, από συνθέτες άγνωστους η επώνυμους που έδρασαν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, αλλά και από ξένους συνθέτες, που έζησαν στην Ελλάδα κατά την Φραγκοκρατία κι αργότερα, η εμπνεύστηκαν από την ελληνική αρχαιότητα και τη ελληνική μυθολογία. Το ενδιαφέρον αυτό πήγασε από το ότι η μουσική αυτή ενέχει στοιχεία Αρχαίας Ελληνικής, Βυζαντινής και Ανατολικής και συγχρόνως αποτελεί τη βάση όλης της Δυτικής μουσικής παράδοσης. Οι μελέτες προσανατολίστηκαν κυρίως στη συσχέτιση της Δυτικής και Ανατολικής Μεσαιωνικής Μουσικής, μέσα από τα τραγούδια και τους χορούς των Σταυροφόρων, όπου διακρίνονται σαφείς επιδράσεις της μουσικής του Βυζαντίου και των Αράβων σ’ αυτά. Εκτός όμως από τις συνθέσεις από την εποχή των Σταυροφοριών, το ρεπερτόριό του είναι ευρύτατο και περιλαμβάνει έργα από την εποχή της Αναγέννησης, μέχρι την άνθιση του Μπαρόκ στην Ευρώπη. Το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο αρχείο με περισσότερα από 20.000 μουσικά έργα, ανάτυπα χειρόγραφων και πρωτότυπων εκδόσεων, καθώς και περισσότερα από εκατό μουσικά όργανα, αυθεντικά ή αντίγραφα αυθεντικών από μουσεία. Τα μέλη του έχουν κάνει ειδικές σπουδές, μελέτες ή έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια και κύκλους μαθημάτων πάνω στην παλιά μουσική με γνωστούς καλλιτέχνες (Emma Kirkby, Anthony Rooley, Andrew Parrot, Robin Jeffrey, Paul Dombrecht κ.ά.) Εκτός από το κυρίως σολιστικό, οργανικό και φωνητικό συγκρότημα, δημιούργησε επίσης μικτή τριακονταμελή χορωδία, καθώς και ομάδα παραδοσιακής και βυζαντινής μουσικής. Στον τομέα των εμφανίσεων, πραγματοποίησε συναυλίες, εκπομπές και διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα. Συμμετείχε συχνότατα στις εκδηλώσεις που οργάνωνε η ‘‘Έκφραση’’ του Υφυπουργείου Νέας Γενιάς, τα ‘‘Μουσικά Νειάτα’’ και στα περισσότερα φεστιβάλ τοπικών φορέων. Επίσης έλαβε μέρος σε εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από Ελληνικούς φορείς σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και την UNESCO. Στην Αθήνα εμφανίστηκε επανειλημμένως στις συναυλίες του Σαββάτου του Α΄ Προγράμματος της ΕΡΤ, στις συναυλίες της ΕΡΤ στην Εθνική Πινακοθήκη, στις συναυλίες του κύκλου ‘‘Γέφυρες’’ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, καθώς και σε εκδηλώσεις Δήμων και άλλων φορέων. Εμφανίστηκε επίσης σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές της ΕΡΑ1 και ΕΡΑ2 κι έχει ηχογραφήσει σειρά εκπομπών για το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.

Το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής ίδρυσε το ‘‘ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΠΑΧ’’, θεσμό που υπάρχει στις περισσότερες Δυτικές χώρες και ασχολείται με την παρουσίαση έργων του μεγάλου αυτού συνθέτη αλλά και των άλλων της εποχής του. Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ ανέλαβε ο μαέστρος και ομποϊστας Paul Dombrecht. Στην προσπάθεια αυτή το Εργαστήρι είχε την αμέριστη συμπαράσταση ξένων κυρίως φορέων αλλά και τη συμμετοχή καθηγητών των Μουσικών Ακαδημιών όπου μετεκπαιδεύτηκαν τα μέλη του. Έτσι σε μεγάλες παραγωγές συνεργάστηκε με άριστους καλλιτέχνες, δεξιοτέχνες σε σπάνια όργανα ή και με άλλα συγκροτήματα Παλιάς Μουσικής, όπως το ‘‘His Majestys Sagbutts & Cornetts’’ κ.ά.. Στο χώρο της Ελληνικής μουσικής δημιουργίας έγιναν εκτεταμένες έρευνες για τους άγνωστους για τη χώρα μας Έλληνες Συνθέτες της Διασποράς κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπως οι Ιερώνυμος Τραγουδιστής Κύπρου, Φραγκίσκος Λεονταρίτης, Άνθιμος Νικολαΐδης, Κωνσταντίνος Νικολόπουλος, τον οποίο τον Μάρτιο του 1984, το Εργαστήρι παρουσίασε για πρώτη φορά μετά από πρόσκληση του Α΄ Προγράμματος της ΕΡΤ, στο αρχείο του οποίου υπήρχαν δύο μουσικά δείγματα από το έργο του. Από τότε, με τη βοήθεια πάντοτε του Α΄ Προγράμματος, που διέθεσε όλα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα, συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος του μουσικού αρχείου του συνθέτη. Το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής του Εργαστηρίου, περιελάμβανε περισσότερα από 6.000 έργα, κυρίως τραγούδια κι αποτέλεσε την απαρχή του μεταγενέστερου ‘’Αρχείου Ελληνικής Μουσικής’’ του Γιώργου Κωνστάντζου.

Δισκογραφία:

Το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής ηχογράφησε σε δίσκο βινυλίου, για πρώτη φορά ολόκληρο τον Εθνικό Ύμνο των Σολωμού και Μαντζάρου, καθώς και τα χορωδιακά έργα του Αιμίλιου Ριάδη, και τα δύο υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή. Επίσης το cd ‘‘ΙΤΕ ΠΑΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ’’ με τραγούδια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και το cd ‘‘ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ’’ με θρήνους από την άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Τα Μέλη:

Φαίνη Νούσια: τραγούδι (σοπράνο), κρουστά

Σαβίνα Γιαννάτου: τραγούδι (σοπράνο), κρουστά

Γιώργος Κωνστάντζος: τραγούδι (βαρύτονος) κρουστά, ψαλτήρι, σάζι, βιέλα με μανιβέλα (Hurdy Gurdy),

Σταύρος Μπερής: τραγούδι (τενόρος), μεσαιωνική αρπα, σάζι, κρουστά

Γιάννης Παπαγιάννης: φλάουτα με ράμφος, μπαρόκ όμποε, μπομπάρδα, σαλμάι, κρομόρνη

Φανή Γκάρτζου: φλάουτα με ράμφος, κρομόρνη

Δημήτρης Νίκας: αναγεννησιακό λαούτο, θεόρβη

Εφη Μηνακούλη: αναγεννησιακό λαούτο, θεόρβη, φλάουτα με ράμφος, τραγούδι (μέτζο σοπράνο)

Χέλγκα Γιαννούλα: βιόλα ντα γκάμπα

Δημήτρης Λιωνής: οργανέτο, εκκ. όργανο, φλάουτα με ράμφος, τραγούδι, κρουστά

Μόνιμοι Συνεργάτες:

Γιάννης Παπακωνσταντίνου: τραγούδι (κόντρα τενόρος)

Τάσος Αλούπης: τραγούδι (τενόρος)

Κίμων Βασιλόπουλος: τραγούδι (τενόρος)

Κωστής Γεωργαλής: τραγούδι (τενόρος)

Άρτεμις Σακελλαριάδη: φλάουτα με ράμφος

Barbara Sauter: βιολί, φίντελ, φλάουτα με ράμφος

Παντελής Σταματέλος: μπαρόκ βιολί, φίντελ

Κυριάκος Γκουβέντας: βιολί, φίντελ

Στάμος Σέμσης: βιολί, βιόλα, φίντελ

Δημήτρης Ζουμπούλης: βιόλα, φίντελ, ούτι, βιόλα ντα γκάμπα

Robin Jeffry: αναγεννησιακό λαούτο, θεόρβη, βιόλα ντα γκάμπα

Αγγελος Ρεπαπής: βιόλα ντα γκάμπα, κοντραμπάσο

Κατερίνα Κτώνα: τσέμπαλο

Αλέκος Χρηστίδης: κρουστά

Με το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής συνεργάστηκαν επίσης:

Οι μαέστροι :

Γιάννης Αυγερινός, Γιάννης Αδαμίδης, Γιάννης Μάντακας, Βύρων Φιδετζής, Paul Dombrecht

Οι μουσικοί :

Νίνα Πατρικίδου, Πολύβιος Κοιρανίδης: βιολί

Alda Stuurop: μπαρόκ βιολί

Gail Schroeder: μπαρόκ βιολί, Βιόλα ντα γκάμπα

Γιάννης Στρατάκης: βιόλα

Lynn Tetenbaum: βιόλα ντα γκάμπα

Emmanuel Balssa: μπαρόκ τσέλο

Στέλιος Ταχιάτης: βιολοντσέλο

Ιφιγένεια Σπηλιωτοπούλου: φλάουτο

Καλλιόπη Γερμανού, John Trevit: πιάνο

Χρήστος Τσιαμούλης: ούτι, σάζι, νέι, ταμπουράς, γκάιντα

Πέτρος Ταμπούρης: κανονάκι, ψαλτήρι, ούτι

Μιχάλης Γεράκης: μπομπάρδα, φλάουτα με ράμφος, κορναμούζα (άσκαυλος)

Μυρσίνη Καραμιχάλη: τραγούδι (σοπράνο)

Ολγα Αθανασιάδου: τραγούδι (σοπράνο)

Σπύρος Σακκάς: τραγούδι (βαρύτονος)

Κωνσταντίνος Παλιατσάρας: τραγούδι (τενόρος)

Παναγιώτης Τσουκνίδας: τραγούδι (βαρύτονος)

Στέλιος Γιαννακούλας: τραγούδι (βαθύφωνος)

Οι ηθοποιοί :

Θεόδωρος Δημήτριεφ: απαγγελία, τραγούδι (βαρύτονος)

Λυδία Κονιόρδου: απαγγελία, τραγούδι (άλτο)

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ

(κάντε κλικ για κάθε αρχείο αναλυτικά)