Αστικό τραγούδι, Κισαμίτικα συρτά

Χαράλαμπος Αλεξάκης (λαούτο, τραγούδι)

ΣΤΟΙΧΕΙα τεκμηριου

ΤΙΤΛΟΣ:

Αναγν. Κωδικοσ:

aga_tape_T004_06

Ημερομηνία:

3 Ιουνίου 1986

ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

05’21”

ΤΟΠΟΣ:

Αίθουσα ΠΚ Περιβόλια Ρεθύμνου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ:

Κρητική παραδοσιακή μουσική

ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Χαράλαμπος Αλεξάκης (λαούτο, τραγούδι)

ΓΛΩΣΣΑ:

Ελληνικά

ΑΔΕΙΑ:

ΤΥΠΟΣ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

ΤΑΡΕ

ΘΕΣΗ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

Εργαστήριο ΘΕΚΙΜΣ

ΤΥΠΟΣ:

Ηχογράφηση

α) Ταξίμι. Από 0:06 έως 0:20.

β) Αστικό τραγούδι σε φόρμα αργού συρτού με τίτλο «Όσο βαρούν τα σίδερα». Από 0:21 έως 3:08.

γ) Συρτός με τίτλο «Σαν μου πληγώσεις την καρδιά» είναι γνωστό και ως «Μπαρμπούνι μου». Από 3:09 έως 4:16.

δ) Συρτός με τίτλο «Θα ξεριζώσω την καρδιά» είναι γνωστός και ως «Ακολουθία του συρτού Μπαρμπούνι μου, του Τζέγκα». Από 4:17 έως 5:18.

Πολλοί καλλιτέχνες που έχουν ηχογραφήσει το γνωστό τραγούδι «Όσο βαρούν τα σίδερα» αναφέρουν ότι είναι παραδοσιακό κρητικό ή παραδοσιακό Μικρασιάτικο. Ο Λάμπρος Λιάβας όμως υποστηρίζει ότι ο Στέλιος Φουσταλιεράκης ή Φουσταλιέρης διασκεύασε δυο στίχους από το πολίτικο τραγούδι «Βαρύτερα απ’ τα σίδερα» και πάνω σε αυτούς συνέθεσε δική του τη μελωδία. (βλέπε Στέλιος Αεράκης (εκδ.) Κρητική μουσική παράδοση οι πρωτομάστορες 1920-1955 αυθεντικές εκτελέσεις, Ηράκλειο: Αεράκης Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι, πληροφοριακό ένθετο, σελ. 93.) Έτσι δημιουργήθηκε το γνωστό κρητικό τραγούδι «Όσο βαρούν τα σίδερα», το οποίο ηχογράφησαν και κυκλοφόρησαν ο Φουσταλιέρης (μπουλγαρί) με τον Ιωάννη Μπερνιδάκη ή Μπαξεβάνη (τραγούδι) το 1938.

Τα δυο τελευταία συρτά της ηχογράφησης (γ΄ και δ΄) έχει ηχογραφήσει ο Γιώργης Κουτσουρέλης και υπάρχουν στη συλλογή Στέλιος Αεράκης (εκδ.) Κρητική μουσική παράδοση οι πρωτομάστορες 1920-1955 αυθεντικές εκτελέσεις, Ηράκλειο: Αεράκης Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι, CD 6 (Γιώργης Κουτσουλιέρης), κομμάτι 6. Στην έκδοση αναφέρεται ότι τη μουσική και τους στίχους έγραψε ο Γιώργης Κουτσουλιέρης, όμως είναι γενικότερα γνωστό ότι τα συρτά δημιούργησε ο ψαράς Νικολής Τζέγκας από τη Γραμβούσα Κισσάμου, το συρτό «Μπαρμπούνι μου» (συρτό γ΄) το 1943, ενώ την ακολουθία του (συρτό δ΄) το 1945.

Απομαγνητοφώνηση:

Λαούτο τραγούδι ο Αλεξάκης το Όσο βαρούν τα σίδερα.

(Μαντινάδες)

1) «[Αμάν] όσο βαρούν τα σίδερα [παιχνιδιάρα] βαρούν τα μαύρα ρούχα, [ε] γιατί τα φόρεσα κι εγώ [το μωρό μου] για μιαν αγάπη απού ’χα [γιατί τα φόρεσα κι εγώ παιχνιδιάρα για μιαν αγάπη απού ’χα]».

2) «[Αμάν] είχα και υστερήθηκα [το μωρό μου] θυμούμαι και στενάζω, [ε] άνοιξε γης μέσα να μπω [σύρε κι έλα] κόσμο να μην κοιτάζω [άνοιξε γης μέσα να μπω, το μωρό μου, κόσμο να μην κοιτάζω]».

3) «[Άιντες αμάν να σε χαρώ] σα μου πληγώσεις την καρδιά [μπεμπέκα μου] και μού τηνε μαράνεις, [άιντες αμάν να σε χαρώ] πού θα τα βρεις τα φάρμακα [μπεμπέκα μου] ύστερα να τη γιάνεις».

4) «Θα ξεριζώσω την καρδιά και μέσα θα σε βάλω [έλα κούκλα μου και μέσα θα σε βάλω], και θα τσακίσω τα κλειδιά μπλιο μου να μη σε βγάλω [έλα κούκλα μου μπλιο μου να μη σε βγάλω]».