Ομιλία Εργαστηρίου (Γ. Κωνστάντζος)

Γ. Κωνστάντζος

ΣΤΟΙΧΕΙα τεκμηριου

ΤΙΤΛΟΣ:

Αναγν. Κωδικοσ:

aga_tape_T403_03

Ημερομηνία:

3 Ιουνίου 1986

ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

07’43”

ΤΟΠΟΣ:

Αίθουσα 3

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ:

–

ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Γ. Κωνστάντζος

ΓΛΩΣΣΑ:

Ελληνικά

ΑΔΕΙΑ:

ΤΥΠΟΣ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

ΤΑΡΕ

ΘΕΣΗ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:

Εργαστήριο ΘΕΚΙΜΣ

ΤΥΠΟΣ:

Εκδήλωση

Σχόλια: Ο κ. Γιώργος Κωνστάντζος θυμάται χαρακτηριστικά κι αναφέρει ένα ευτράπελο από τη συναυλία όταν η κ. Άρτεμις Σακελλαριάδη είχε βάλει το σοπρανίνο φλάουτο με ράμφος μέσα στο παντελόνι της λόγω της υγρασίας της αίθουσας ώστε να παραμένει ζεστό πριν τη συναυλία και να μπορεί να παράγει ήχο (πηγή: τηλεφωνική συνέντευξη Ν. Κοκολάκη με κ. Γ. Κωνστάντζο 8-5-2023). Στην παρουσίαση ψάχνει το φλάουτο αυτό και γελάει μαζί με τους παρευρισκόμενους στη συναυλία, όταν ανακαλύπτουν που βρίσκεται.

Απομαγνητοφώνηση Γ. Κωνστάντζος: «Από τη μεριά μας θέλουμε κι εμείς να ευχαριστήσουμε το Πανεπιστήμιο Κρήτης και τα ‘‘Μουσικά Νειάτα’’ που μας έδωσαν τη χαρά να έρθουμε στην όμορφη πόλη σας και μιας και σήμερα έχουμε την τιμή, το λέω γιατί είναι σπάνια τύχη και είναι πρώτη φορά ίσως φοιτητές της έδρας της μουσικολογίας να παρακολουθούν συναυλία μας, θα θέλαμε, ας μας συγχωρέσουν και οι υπόλοιποι βέβαια, να αναφερθούμε λιγάκι στα όργανα τα οποία χρησιμοποιούμε. Πριν απ’ αυτό όμως θα ήθελα να πω ότι στη σημερινή συναυλία ήταν προγραμματισμένη να έρθει κι ένα άλλο από τα βασικά μέλη του συγκροτήματός, η Σαβίνα Γιαννάτου, η οποία δυστυχώς λόγω κωλύματος υγείας ξαφνικού, δε μπόρεσε να είναι μαζί μας κι ότι υπάρχουν δυο τρία άλλα μέλη που σπουδάζουν τώρα στο εξωτερικό, αυτά τα όργανα που είναι τελείως αδύνατον να τα μάθει κανείς στην Ελλάδα. Αυτά τα όργανα κατ’ αρχάς είναι μια σειρά από φλάουτα. Είναι διάφορα μεγέθη, ξεκινώντας απ’ το πιο μικρό, το οποίο.. που είναι; (γέλια) το σοπρανίνο, πάμε στο μπάσο το οποίο είναι.. έχουν μια διαφορά περίπου δύο οκτάβες στην τονικότητά τους. Αν δοκιμάσουμε μια νότα στην ψηλή τεστιτούρα του σοπρανίνο (παίζει το σοπρανίνο) και στην πιο χαμηλή του μπάσου, καταλαβαίνουμε ότι τα υπόλοιπα όργανα που περιλαμβάνονται στην οικογένεια αυτή, όπως είναι το τενόρο αυτό εδώ πέρα, το σοπράνο, το άλτο, και υπάρχουν και μεγαλύτερα βέβαια από το μπάσο τα οποία πολλές φορές για να τα παίξει κανείς πρέπει να ανεβαίνει σε καρέκλα, ήταν ένας τρόπος για να παίζουνε σε ένα ευρύ φάσμα τις πολυφωνικές συνθέσεις της Αναγέννησης. Αυτά τα μοντέλα είναι ακριβή αντίγραφα των οδηγιών που είχε γράψει στο Syntagma Musicum (σ.σ. χρονολογία 1618: https://archive.org/details/imslp-musicum-praetorius-michael/PMLP138176-PraetoriusSyntagmaMusicumB2/ ) ο μεγάλος και γνωστός Praetorius. Τα υπόλοιπα πνευστά τα οποία χρησιμοποιούμε συνήθως είναι το Chalumeau το οποίο είναι ένας μεγάλος ζουρνάς. Δεν το έχουμε μαζί μας σήμερα γιατί το παίζει το παιδί που βρίσκεται στο Βέλγιο και το Krummhorn, το οποίο έπαθε μια ζημιά, αλλά αξίζει κανείς να δεί το σχήμα του. Σήμερα δηλαδή στην πρόβα χάλασε το καλαμάκι. Δεν ξέρω δηλαδή αν βγάζει έστω και κάποιο ήχο.»

Α. Σακελλαριάδη: «Δε νομίζω»

Γ. Κωνστάντζος: «Ν’ ακούσουνε.. (φυσάει αλλά δεν ακούγεται) (γέλια), λοιπόν, τα έγχορδα όργανα που χρησιμοποιούμε είναι το φίντελ, ή βιέλα, το οποίο είναι ένας πρόγονος του βιολιού, η βιόλα ντα γκάμπα, η οποία είναι βέβαια μεταγενέστερο όργανο και γι’ αυτό στο πρώτο μέρος του προγράμματος δε συμμετέχει μιας και το πρώτο μέρος του προγράμματος αποτελείται από μεσαιωνική μουσική. Κι αυτή είναι σε οικογένεια, δηλαδή υπάρχουν μικρότερες και μεγαλύτερες. Αυτή είναι μία μπάσα βιόλα ντα γκάμπα, ενώ υπάρχει και το πιο μεγάλο ακόμα το οποίο είναι το βιολόνε, το οποίο είναι το διπλάσιο σε μέγεθος. Το αναγεννησιακό λαούτο το οποίο είναι, το οποίο είναι ένα (παίζουν λαούτο) όργανο για μικρούς και κλειστούς χώρους, όπως ακούτε ή δεν ακούτε μάλλον, το μικρό φορητό εκκλησιαστικό όργανο, το οργανέτο (σ.σ. portative organ) (παίζουν). Ένα τέτοιο εκκλησιαστικό όργανο μεγάλο έχουμε προσφάτως αποκτήσει, το οποίο βέβαια είναι για εκκλησιαστική μουσική μεταγενέστερη κι ελπίζουμε να το δείτε κάποτε σε κάποιο προσεχές ταξίδι μας. Τα έγχορδα: το ψαλτήρι αυτό το οποίο μπορεί να παίζει μια μπορντούνα αρμονική, είτε μια μελωδία (παίζει), το σάζι το οποίο είναι ένα όργανο που υπήρχε και από παλιά στο Βυζάντιο, αναφέρεται και σαν Σαρακηνή κιθάρα στη βιβλιογραφία και βέβαια σήμερα χρησιμοποιείται στην Τουρκία, ακριβώς το ίδιο δηλαδή, χωρίς καμία αλλαγή, ακόμη κι αυτά τα δίχρωμα στο καπάκι του, το βρίσκει κανείς σε Βυζαντινές τοιχογραφίες (παίζει). Και διάφορα κρουστά, όπως είναι τα ντέφια, τα τουμπελέκια, και τα τύμπανα αυτά που χρησιμοποιούμε, που βέβαια μπορεί να μην είναι ακριβή αντίγραφα παλαιοτέρων, αλλά έχουν τον ίδιο ήχο. Σαν κρουστά δηλαδή. Το πρόγραμμα που χρειάστηκε ν’ αλλάξει εσπευσμένα, περιλαμβάνει στο πρώτο μέρος μουσική των σταυροφόρων και των τροβαδούρων. Δηλαδή το πρώτο κομμάτι που ακούσαμε ήταν μια υποδοχή στην Άνοιξη μια και απ’ ότι είδαμε εδώ στην Κρήτη έχει ανθίσει η φύση, ενώ πάνω στην Αθήνα είναι ακόμα πολύ Χειμώνας. Ακολουθούνε δύο τραγούδια προσκυνητών από την Ισπανία: το Madre Deus και το Polorum regina: μητέρα του θεού και το άλλο είναι πάλι αφιερωμένο στην Παναγία, Βασίλισσα των πόλων. Συνεχίζουμε με μία Alba, ένα τραγούδι δηλαδή της αυγής, όπου ο αυλικός προειδοποιεί το αφεντικό του, το δοξασμένο βασιλιά όπως λέει στους στίχους ότι η μέρα ξημέρωσε κι ότι πρέπει να γυρίσει στο σπίτι του. Και μετά από ένα άλλο τραγούδι προσκυνητών, από το 13ο αιώνα από το Llibre Vermel, το ροζ, θα τελειώσουμε αυτή την ενότητα με ένα χορό, το Saltarello σε άβολη θέση, το γιατί είναι σε άβολη θέση θα το καταλάβετε όταν το παίξουμε.»