Συνέντευξη
Γιώργος Αμαργιανάκης, Παντελής Μπαριταντωνάκης
ΣΤΟΙΧΕΙα τεκμηριου
ΤΙΤΛΟΣ:
Συνέντευξη
Αναγν. Κωδικοσ:
aga_tape_T024_05
Ημερομηνία:
3 Ιουνίου 1986
ΔΙΑΡΚΕΙΑ:
06’49”
ΤΟΠΟΣ:
Στούντιο ηχογραφήσεων Πανεπιστημίου Κρήτης
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ:
Κρητική παραδοσιακή μουσική
ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Γιώργος Αμαργιανάκης, Παντελής Μπαριταντωνάκης
ΓΛΩΣΣΑ:
Ελληνικά
ΑΔΕΙΑ:
cc
ΤΥΠΟΣ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:
ΤΑΡΕ
ΘΕΣΗ ΠΡΩΤΟΤ. ΑΡΧΕΙΟΥ:
Εργαστήριο ΘΕΚΙΜΣ
ΤΥΠΟΣ:
Ηχογράφηση
Απομαγνητοφώνηση:
– Γιώργος Αμαργιανάκης: Είχε άλλους λυράρηδες εκεί που πήγαινες, στα χωριά αυτά που πήγαινες;
– Παντελής Μπαριταντωνάκης: Πώς δεν είχενε… Στα χωριά που πήγαινα έχω σμίξει τον Ηρακλή απ’ τη Πεδιάδα, τον αυτό, το Σταυρουλάκη, το Γιάννη το Καλογεράκη απ’ τις Αγιές Παρασκιές, τον Καλομοίρη το Γιώργη…
– Γ. Α.: Λέω, σε αυτούς δε κακοφαινότανε που πήγαινες εσύ εκεί κι έπαιζες;
– Π. Μ.: Τον Κουμιώτη..
– Γ. Α.: Δεν κακοφαινότανε σε αυτούς που πήγαινες εσύ κι έπαιζες; Που σε καλούσανε από το Λασίθι να πας να παίξεις εκεί;
– Π. Μ.: Αυτός ήπαιζε ο ένας στη μια μεριά κι άλλος στην άλλη, άσχετα τώρα ποιους είχενε ο ένας και ποιους είχενε ο άλλος… Όποιος εγούσταρε πιο καλά, να πούμε, ο αυτός απού ’θελε γλέντι, όπου ’θελε γουστάρει σου ’λεγε εκεί θα πάμε. Πάμε στου Παντελή, πάμε στου Κουμιώτη ή πάμε στου αυτού, στου Καλομοίρη ή στου Ηρακλή ή στου Γιάννη του Καλογεράκη.
– Γ. Α.: Αυτό βέβαια στα πανηγύρια. Αλλά στους γάμους που ’τανε ένας;
– Π. Μ.: Ναι, ο γάμος ότι ήθελε να με καλέσουν εμένα πήγαινα. Ήβγανα το γάμο και τελείωνε… δεν αυτό.
– Γ. Α.: Είπες ότι χόρευαν μόνο πηδηχτό χορό στην Ανατολή τότε … Τι τραγουδούσαν όμως;
– Π. Μ.: Απάνω στου πηδηχτού τα γυρίσματα ετραγούδιε ποιός… ήτανε και τσα μερακλής, γέρος μερακλής, ο Νικολής Αγγελάκης του Σπυρίδωνα. Εκειόσας πέτα πότε πότε καμιά μαντινάδα.
– Γ. Α.: Εκτός από τις μαντινάδες, πού αλλού τραγουδούσαν, πώς αλλιώς τραγουδούσαν; Δεν έλεγαν τίποτα άλλα τραγούδια;
– Π. Μ.: Μόνο στη Γεράπετρο αν ’θελα να πάω σε καμιά χοροεσπερίδα, ε τότε εγροίκας να πούμε να τραγουδήξουνε τα ευρωπαϊκά που ήπαιζα εγώ…
– Γ. Α.: Όχι τα ευρωπαϊκά, δε λέω για ευρωπαϊκά…
– Π. Μ.: Κρητικά όχι, δεν τραγουδούσε κανείς… εγώ πήγαινα κι ήβγανα σκέτο βιολί σχεδόν ήβγανα ολόκληρη χοροεσπερίδα στη Γεράπετρο μέσα.
– Γ. Α.: Καντάδες δε κάνατε;
– Π. Μ.: Πώς, καντάδες πολλές… καντάδες τραγουδούσαμε, κι εγώ τραγουδούσα και οι άλλοι που με συνοδεύανε παρέα, τραγουδούσαν όλοι.
– Γ. Α.: Άλλα τραγούδια, τι άλλα τραγούδια λέγανε; Εκτός από καντάδες, που λέγανε μαντινάδες…
– Π. Μ.: Μαντινάδα χωρίς καντάδα ήτανε τα κρητικά, υποχρεωτικώς…
– Γ. Α.: Ναι κρητικά… Κανένα τραγούδι έτσι που να είχε πολλούς στίχους, όχι μαντινάδες, πολύστιχο τραγούδι, λέγανε ποτέ;
– Π. Μ.: Όχι.
– Γ. Α.: Στο γάμο ας πούμε δε λέγανε τέτοια τραγούδια;
– Π. Μ.: Στο γάμο, άλλο ο γάμος, ελέγανε κάτι τραγούδια, μα δε τα θυμούμαι τώρα… Προπαντός όντε πηγαίνανε το γαμπρό…
– Γ. Α.: Από το σπίτι στην εκκλησιά…
– Π. Μ.: Μετά που ’θελα τονε ντύσουνε να τονε πάνε στην εκκλησιά να τσι στεφανώσουνε, τότες λέγανε ένα τραγούδι, ένα, δυο. Δυο τραγούδια, πότε το ένα πότε το άλλο, και τσι πηγαίνανε στην εκκλησιά.
– Γ. Α.: Δε θυμάσαι κανένα απ’ αυτά;
– Π. Μ.: Τα λόγια δε θυμούμαι, τσι σκοπούς τσι θυμούμαι… το σκοπό τονε ξέρω.
– Γ. Α.: Πώς αρχίζει το τραγούδι, δε θυμάσαι πώς άρχιζε το τραγούδι;
– Π. Μ.: Το τραγούδι άρχιζε «Μάνα στο γάμο με καλιούν και πες μου ίντα θα πάρω».. «πάρε 300 πρόβατα και 500 γίδια και βάλε και στην βούργια σου τρία ψωμιά χρυσάφι και δώσε το ’να του γαμπρού και το άλλο δωσ’ τση νύφης και τ’ άλλο δώσε του παπά που θα τσι στεφανώσει» .. στο δρόμο κειά που πήγαινε ο Χάρος του παντίδει .. «ώρα καλή σου Χάρε μου» .. «καλώς τον τον λεβέντη, λεβέντη μ’ έστειλε ο Θεός να πάρω τη ψυχή σου» .. λέει «χωρίς αιτία κι αρρωστιά ψυχή δεν παραδίνω, θα πα να πα παλέψομε σε σιδερένιο αλώνι» … από κει και κάτω δα… έχει αυτό, μα δε τα θυμούμαι…
– Γ. Α.: Δεν τα θυμάσαι… Ήταν κι άλλα τέτοια τραγούδια που τραγουδούσανε στην ίδια περίπτωση;
– Π. Μ.: Είχενε πάλι το άλλο… «Σημαίνει ο Θιος, σημαίνει η γης, σημαίνει τα ουράνια, σημαίνει κι η Αγιά Σοφιά το Μέγα μοναστήρι με 400 σήμαντρα και 62 καμπάνες, κάθε καμπάνα και παπάς κάθε παπάς και διάκος να μπούνε στο χερουβικό να βγει ο βασιλέας, περιστερά κατέβηκε από τα μεσουράνια» …
– Γ. Α.: Και λοιπά και λοιπά… είναι γνωστό τραγούδι αυτό… άλλο κανένα τραγούδι θυμάσαι; Στα χωριά που πήγαινες δεν σου ζητούσαν τραγούδια τέτοια;
– Π. Μ.: Αυτοί ξανοίγαν να γλεντήσουνε, να κάνουνε το κέφι τους, πού να ρωτήξουνε τραγούδια…
– Γ. Α.: Ποιούς είχες…. είχες πάντα κιθάρα που σε συνόδευε, έτσι δεν είναι; Πασαδόρο είχες…
– Π. Μ.: Κιθάρα είχα από το 1900… μετά την κατοχή.
– Γ. Α.: Πριν τι είχες;
– Π. Μ.: Πριν μαντολίνο… και με νταούλι ήπαιξα, ήπαιζα βιολί… κι είχα τον ίδιο, τον ίδιο το Νικολή τον Αγγελάκη και μου αυτό… με νταούλι κι ήπαιζα βιολί εγώ.
– Γ. Α.: Και μετά κιθάρα…
– Π. Μ.: Μετά μαντολίνο. Μαντολίνο και μετά κιθάρα.
– Γ. Α.: Ποιους είχες πασαδόρους μετά το νταούλι, με το μαντολίνο ας πούμε …
– Π. Μ.: Μετα το νταούλι εξέρανε ετσά ερασιτεχνικά στο χωριό δυο, τρεις… ο κουρέας ο Μανώλης, ο Αγγελάκης ο αυτός, ένας Αγγελάκης Γιώργης και μου κρατούσανε με το μαντολίνο καλά.
– Γ. Α.: Ο κουρέας ο Μανώλης ποιος είναι;
– Π. Μ.: Ο Αγγελάκης Μανώλης και ο άλλος Αγγελάκης Γιώργης. Μετά ύστερα έτσι… την πρώτη κιθάρα στο χωριό την ήπηρα εγώ. Την ήπηρε ο θείος ο Νίκος ο Παπαδάκης και τον είχα ένα διάστημα πασαδόρο. Μετά έφυγε ο Νίκος, επήγε στη Γεράπετρο και είχα ύστερα τον Κοσμαδάκη, μετά τον Κοσμαδάκη είχα το γιο μου, τον άλλο τον Χαραλάμπη τον Φεργαδάκη με τ’ ακορντεόν, ήβαλα δα κι ακορντεόν στην αυτή… και συνέχισε η υπόθεση.
– Γ. Α.: Μάλιστα.
